قرارداد کار پاره وقت چیست؟
به فرم حقوقی که در آن ساعت کاری افراد کمتر از 44 ساعت تعیین شده باشد؛ قرارداد کار پاره وقت می گویند. بنابراین اگر شخصی در طی روز یا هفته ساعات کاری کمتری کار کند و با کارفرما در این رابطه، مذاکره کرده باشد؛ کار پاره وقت انجام می دهد.
به طور کلی یکی از انواع قراردادهای کاری، قرارداد کار پاره وقت یا نیمه وقت است که در آن نیروی کار و کارفرما در زمان امضای قرارداد، ساعات کاری کمتری را تعیین می کنند. پس از رسیدن به توافق در ارتباط با این ساعات، قرارداد کار پاره وقت بر اساس زمان مشخص شده تنظیم و امضا می شود. شما شهروندان عزیز مشهدی اگر پرسش هایی در زمینه قراردادهای کاری و بیمه ای دارید، می توانید با مشاوره بیمه تامین اجتماعی مشهد در میان بگذارید.
آشنایی با قرارداد کار پاره وقت
قرارداد کار پاره وقت به توافقی اطلاق می شود که در آن نیروی کار و کارفرما مشخص می کنند که ساعات کاری کمتر از ۴۴ ساعت در هفته داشته باشند. در چنین شرایطی، قرارداد میان این دو طرف به عنوان قرارداد کار پاره وقت شناخته می شود. این نوع قرارداد در ماده های 35 و 37، قانونی و به رسمیت شناخته شده است.
کارگرانی که به عنوان نیروی کار پاره وقت مشغول به فعالیت هستند، باید حداقل حقوق و مزایای قانونی که برای تمام کارکنان در نظر گرفته شده است، بر اساس ساعت کاری دریافت کنند. این موضوع به وضوح در تبصره ۲ ماده ۳۵ قانون کار تبیین شده و به همین دلیل، کارفرما نمی تواند از این مقررات سرپیچی کند. در صورت عدم رعایت این قوانین، کارگر این حق را دارد که به مراجع قانونی مراجعه کرده و حقوق خود را مطالبه کند.
ماده های قانونی کار پاره وقت
جدول زیر تمام ماده ها و مفاد کتاب قانون در رابطه با کاره نیمه وقت است:
ماده های قانون | توضیحات |
طبق ماده الف 37 و تبصره های 1 و 2 ماده 35 قانون کار | قرارداد کار پاره وقت تماما رسمی و قانونی است. |
بر اساس ماده 39 قانون کار و آیین نامه اجرایی مشاغل کار موقت و ساعتی | تمام قراردادهای کاری، چه موقت و چه تمام وقت باید با توجه به مقدار ساعت کار، مزایا دریافت کنند. |
طبق تبصره 2 ماده 35 قانون کار | کارگران وابسته به مدت ساعت کاری خود، مشمول دریافت مزایا هستند و اگر کارفرما این مورد را نادیده بگیرد؛ وی می تواند با مراجعه به مراجع قانونی، حق و حقوق خود را مطالبه کند. |
بر اساس ماده 48 قانون کار | تمام کارگران باید از مزایای بیمه تامین اجتماعی، بهرمند شوند. |
طبق ماده 49 قانون کار | تمام کارگران تمام وقت و نیمه وقت، حق دریافت عیدی را دارند. |
بیمه در قراردادهای کار پاره وقت به چه صورت است؟
بیمه در قراردادهای کار پاره وقت از اهمیت ویژه ای برخوردار است و مطابق با قانون، هرگونه فعالیتی که در قبال دریافت مزد انجام شود، تحت پوشش قانون کار قرار می گیرد. به عبارت دیگر، نوع قرارداد یا مدت زمان همکاری، تاثیری بر این اصل بنیادین نخواهد داشت.
به همین دلیل، قراردادهای کار پاره وقت و همینطور ساعتی نیز مشمول قانون کار هستند و لازم است که تمام مقررات مربوط به تامین اجتماعی در این زمینه رعایت شود. طبق ماده ۴۸ قانون کار، تمامی کارگران، شامل کارگران پاره وقت، باید از مزایای بیمه تامین اجتماعی بهره مند شوند. در قراردادهای معمولی، برای هر 8 ساعت کار یک روز حق بیمه پرداخت می شود و این روند در مورد قراردادهای کار پاره وقت نیز برقرار است.
به این ترتیب، اگر یک کارگر به عنوان نیروی کار پاره وقت روزانه 3 ساعت کار کند، مجموع ساعت های کاری اش در طول هفته باید به گونه ای محاسبه شود که در نهایت هر 8 ساعت کار به عنوان یک روز کامل کاری به شمار آید. با توجه به این محاسبات، حق بیمه این کارگران باید به سازمان تامین اجتماعی واریز شود.
این بدان معناست که کارفرما موظف است به ازای هر فعالیتی که کارکنان پاره وقت انجام می دهند، حق بیمه مناسب را پرداخت کند. رعایت این موضوع نه تنها به نفع کارگر است، بلکه کارفرما نیز با انجام تعهدات قانونی خود از ایجاد مشکلات حقوقی و قانونی در آینده جلوگیری می کند.
شرایط اضافه کاری در قرارداد کار پاره وقت
محاسبه اضافه کاری در قراردادهای کار پاره وقت دارای روش خاصی است. برخی از کارفرمایان به اشتباه تصور می کنند که کارکنان پاره وقت تا زمانی که به ۴۴ ساعت کار در هفته نرسند، مشمول دریافت اضافه کاری نمی شوند و تنها در صورت تجاوز از این ساعات، می توانند از مزایای اضافه کاری بهره مند شوند. این تصور کاملا نادرست است و برخلاف مقررات قانونی است.
حقیقت این است که هر نیروی کار پاره وقت باید بر اساس ساعات مشخص شده در قرارداد خود، قضاوت شود. به عنوان مثال، اگر کارگر در قرارداد کاری به عنوان نیروی پاره وقت مشخص شده، باید به طور روزانه ۳ ساعت و در کل ۱۸ ساعت در هفته کار کند. در نهایت هر ساعت کار اضافه بر این مقدار به عنوان اضافه کاری محسوب می شود.
به بیان دیگر، در صورتی که شما در یک هفته ۲۲ ساعت کار کرده باشید، به این معناست که ۴ ساعت از ساعات کاری شما افزون بر توافقات صورت گرفته است و بنابراین این ۴ ساعت به عنوان اضافه کاری برای شما محاسبه خواهد شد.
در مورد حقوق اضافه کاری نیز لازم به ذکر است که مبلغ آن معمولا ۴۰ درصد بیشتر از مزد ساعتی عادی شما خواهد بود. به این ترتیب، محاسبات مربوط به اضافه کاری باید به دقت انجام شود تا حقوق کارگران پاره وقت به طور عادلانه محاسبه و پرداخت گردد.
این موضوع نه تنها حقوق کارگران را حفظ می کند، بلکه از لحاظ قانونی نیز می تواند از ایجاد مشکلات برای کارفرما جلوگیری کند. بنابراین بر هر دو طرف کارفرما و کارگر، لازم است برای محاسبه صحیح اضافه کاری بر اساس مفاد قرارداد توجه خاصی داشته باشند.
محاسبه عیدی در قرارداد کار پاره وقت
تمامی کارگران، اعم از تمام وقت و پاره وقت حق دریافت عیدی را طبق ماده ۳۹ قانون کار دارند. بر اساس این ماده، عیدی و پاداش کارکنان پاره وقت باید بر اساس ساعات کاری آن ها محاسبه و پرداخت شود. این قانون تعیین می کند که هر کارفرما ملزم به پرداخت معادل ۶۰ روز آخرین دستمزد دریافتی به عنوان عیدی و پاداش به کارکنان خود به ازای هر یک سال انجام کار است.
لازم به ذکر است که سقف پرداخت عیدی برای کارگران، معادل مجموع حداقل مزد روزانه به مدت ۳ ماه تعیین شده است. برای مثال، اگر حداقل حقوق ماهانه ۱۰۰ واحد باشد، عیدی نباید بیشتر از ۳۰۰ واحد پولی باشد. بنابراین، افرادی که کمتر از یک سال در یک کارگاه مشغول به کار بوده اند، عیدی آن ها طبق ۶۰ روز آخرین مزد و به تناسب روزهای فعالیت در آن کارگاه محاسبه و پرداخت خواهد شد.
مرخصی در کار پاره وقت
به طور معمول، افرادی که دارای کار پاره وقت هستند، مرخصی ندارند؛ اما این شرایط می تواند بر اساس نوع قرارداد، ساعات کاری و بیمه او، تغییر کند. بنابراین افراد می توانند با توجه به روزهایی که حضور داشتند، درخواست مرخصی بدهند.
نحوه محاسبه سنوات در کار پاره وقت
در قانون کار به سنوات افرادی که کار پاره وقت انجام می دهند نیز توجه شده است. طبق این قانون، کارفرما موظف است مجموعه پرداختی های 90 روز آخر را برای کارگر به عنوان سنوات در نظر بگیرد و به وی پرداخت کند.
تفاوت های قرارداد کار پاره وقت و قرارداد کار تمام وقت
جدول زیر تمام تفاوت های قرارداد کار تمام وقت و پاره وقت است:
تفاوت کار تمام وقت با کار نیمه وقت | ||
کار پاره وقت | کار نیمه وقت | |
تایم کاری | در کار تمام وقت، افراد به طور رسمی در ساعت های ثابت (حدود 8 ساعت) به انجام کار می پردازند و معمولا در روزهای تعطیل کار نمی کنند. | در کار پاره وقت، افراد برای ساعات مشخصی در هفته کار می کنند و به طور رسمی در ساعات مشخصی برای انجام وظیفه حاضر نمی شوند. قرارداد کار پاره وقت برای کسانی که می خواهند ساعات کمتری کار کنند مناسب است. |
درآمد | در کارهای تمام وقت، افراد حقوق ثابتی دریافت می کنند. | در کارهای نیمه وقت، افراد حقوقی بر اساس ساعت کاری خود دریافت می کنند. |
مزایا و معایب کار پاره وقت و نیمه وقت
موارد زیر، مزایا و معایب کارهای پاره وقت و نیمه وقت است:
مزایا | معایب | |
قرارداد کار تمام وقت | پایداری مالی حقوقی ثابت بیمه مزایای کاری(حق تاهل، خوار و بار و…) فرصت های رشد شغلی | محدودیت زمانی برهم خوردن تعادل کار و زندگی کمبود انعطاف پذیری زمانی |
قرارداد کار نیمه وقت | انعطاف پذیری زمانی تعادل کار و زندگی فرصت کافی برای کارهای شخصی مناسب برای دانشجویان | کمترین مزایا عدم بیمه نبود امنیت مالی و درآمد تغییر ساعت کاری بر اساس درآمد |
جمع بندی
قرارداد کار پاره وقت نوعی قرارداد کاری بوده که به رسمیت شناخته شده است. کارگران پاره وقت همانند کارگران تمام وقت از تمامی حقوق و مزایای قانونی برخوردارند و باید توجه داشت که اشتغال به عنوان نیروی کار پاره وقت نباید منجر به سلب حقوق قانونی حداقلی آن ها شود.
بنابراین نیروهای پاره وقت، حق دارند از پاداش ها، مزایا و حقوق مشخص شده در قانون کار بهرمند شوند. به همین دلیل، مهم است که کارفرمایان و کارمندان از حقوق قانونی خود آگاه باشند و در صورت نیاز برای حفظ این حقوق، اقدامات لازم را انجام دهند. شما می توانید با مراجعه به سایت خدماتی لیست بیمه از مشاوران ما راهنمایی های لازم در این رابطه را دریافت کنید.