ترک کار چیست و چه عواقبی دارد؟
عواقب ترک کار چیست و چرا برخی از افراد این کار را انجام می دهند؟ برای اینکه مفهوم ترک کار را بهتر درک کنید، باید ترک کار را از منظر عرف و قانون مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید.
هنگامی که کارمند یا کارگر با کارفرمای خود قراردادی را منعقد می نماید، باید همه بندها و مفاد آن را رعایت کند. اطلاع از چیستی ترک کار و عواقب آن بسیار مهم است؛ بنابراین توصیه می شود پیش از بستن قرارداد از مشاوره تخصصی وکیل بیمه تامین اجتماعی مشهد کمک بگیرید.
منظور از ترک کار چیست؟
اگر کارگری بدون مجوز قانونی اقدام به ترک کار نماید، به معنای فسخ یک جانبه قرارداد کاری تلقی می شود. در واقع، ترک کار زمانی اتفاق می افتد که کارگر قصد و نیت قانونی برای انجام این کار را داشته باشد. صرف عدم حضور در محل کار، به تنهایی به عنوان ترک کار محسوب نمی شود.
کارگرانی که قصد ترک کار دارند، باید دقت داشته باشند که برخی از مزایای آنها فقط در صورت اطلاع قبلی به کارفرما قابل اعمال است. اگر کارگری بدون اطلاع رسانی به کارفرما و بخش منابع انسانی شرکت، به صورت ناگهانی و بی دلیل از ادامه همکاری خودداری کند، در واقع ترک کار کرده است و ممکن است نتواند مزایا و حقوق خود را درخواست کند.
در واقع، تنها زمانی که کارگر قصد و نیت قانونی برای ترک کار داشته باشد، می توان آن را به عنوان ترک کار در نظر گرفت. بنابراین، عدم حضور موقت در محل کار، لزوما به معنای ترک کار نیست و باید ضمن توجه به قصد و نیت کارگر، به موارد دیگر نیز توجه داشت.
قانون ترک کار در ایران به چه صورت است؟
در قانون کار ایران، مساله ترک کار به طور مستقیم تعریف نشده است، با این حال، قوانینی در این زمینه وجود دارد؛ بر اساس ماده 25 قانون کار، زمانی که قرارداد کار برای مدت موقت یا انجام کار مشخصی منعقد گردد، هیچ یک از طرفین (کارفرما یا کارگر) اجازه ندارند به تنهایی قرارداد را فسخ کنند و در صورت چنین اقدامی، آن به عنوان ترک کار محسوب می شود.
همچنین، در قانون تامین اجتماعی که مصوب 1369 است، قانون مستقلی برای ترک کار وجود نداشته و تنها در ماده 25 همین قانون به مساله فسخ یکجانبه قرارداد کاری اشاره شده است.
بر اساس قانون جدید کار مصوب 1402، در صورتی که هر یک از طرفین قرارداد (کارفرما یا کارگر) به طور یک طرفه و بدون علت موجه در زمینه فسخ کردن قرارداد اقدامی کند، آن عمل به عنوان ترک کار محسوب خواهد شد و در این شرایط، طرف مقابل می تواند شکایت کند. در این زمینه، هیات های تشخیص و حل اختلاف رسیدگی به اختلافات مربوط به قرارداد های کاری و فسخ آن را بر عهده دارند.
دلایل ترک کار چیست؟
به نظر شما بیشترین دلیل افراد برای ترک کار چیست؟ عدم رضایت شغلی یکی از مهم ترین دلایل ترک کار است. گاهی کارکنان از محیط کاری خود، نحوه مدیریت، میزان حقوق و مزایا یا موارد دیگر ناراضی باشند. این ناخشنودی می تواند منجر به کاهش تعهد و انگیزه شغلی و نهایتا ترک کار شود.
اما تنها عدم رضایت باعث ترک کار نمی شود، گاهی پیشرفت حرفه ای و تخصصی در کار، عامل چنین مشکلی است. افرادی که حرفه ای هستند، نمی توانند فرصت های ارتقای شغلی خود را نبینند و در نتیجه وارد سازمانی می شوند که به آن ها امکان رشد حرفه ای بیشتری بدهد. دیگر عواملی که می توانند علت کار نکردن کارکنان باشد، شامل موارد زیر می شود:
- شرایط مالی
- حقوق و مزایا
- تعرضات سازمانی
- اختلافات با مدیران
- محیط کار تنش آور
- علایق فردی
- مشکلات خانوادگی
- تغییر اولویت ها در زندگی
مراحل قانونی و اصولی ترک کار چیست؟
ترک کار، فرآیندی است که باید با رعایت قوانین و مقررات کاری انجام شود. اولین و مهم ترین مرحله در این فرآیند، اطلاع کتبی به کارفرما در مورد قصد ترک کار است. متن استعفا نامه اداری این اطلاع کتبی باید در قالب یک نامه رسمی ارائه شود و در آن تاریخ مورد نظر برای ترک کار نیز مشخص گردد.
در بسیاری از قوانین کار، کارکنان ملزم به رعایت یک دوره اخطار هستند که معمولا یک تا سه ماه متناسب با سابقه کاری آن ها است. این دوره اطلاع قبلی به کارفرما فرصت می دهد تا برای جایگزینی کارمند استعفا دهنده برنامه ریزی کند. در طول این مدت، کارمند باید به وظایف محوله خود به نحو احسن عمل کند.
همچنین، در صورت وجود هرگونه بدهی یا تعهد مالی به کارفرما، کارمند باید آن را تسویه کند. این موضوع معمولا شامل بازپرداخت پاداش های دریافتی، هزینه های آموزشی پرداخت شده توسط کارفرما و موارد مشابه است. تسویه حساب مالی باید قبل از آخرین روز کاری انجام شود.
در برخی موارد، کارفرما ممکن است با ارائه پیشنهادات جذاب تر، کارمند را مجاب به ماندن در سازمان کند و در این صورت، طرفین می توانند به توافقات جدید دست یابند و قرارداد کاری را اصلاح کنند. در نهایت، کارمند باید تسویه حساب نهایی با کارفرما را انجام دهد و گواهی های مربوطه را دریافت کند.
تسویه عموما شامل دریافت آخرین حقوق و مزایا، تسویه حساب بیمه و مالیات و همچنین گرفتن گواهی های مورد نیاز برای ارائه به کارفرمای جدید است. ترک کار باید با رعایت قوانین و مقررات کاری، حفظ روابط حسنه با کارفرما و تسویه کامل تعهدات انجام شود و نه تنها به حفظ اعتبار کارمند کمک می کند، بلکه به روند ترک کار نیز سرعت می بخشد.
غیبت و ترک کار چه فرقی با هم دارند؟
غیبت و ترک کار دو مفهوم متفاوت در قوانین کار هستند که باید از یکدیگر تفکیک شوند. غیبت به معنای عدم حضور کارمند در محل کار در یک یا چند روز کاری است. این عدم حضور ممکن است به دلایل موجه مانند بیماری، مرخصی استحقاقی یا سایر مرخصی های قانونی باشد.
در این موارد، کارمند موظف است به کارفرما اطلاع دهد و مدارک مربوطه را ارائه کند. غیبت موجه، تخلف محسوب نمی شود و تأثیری بر حقوق و مزایای کارمند ندارد. در مقابل، ترک کار به معنای ترک محل کار بدون اجازه و برخلاف قوانین و مقررات کاری است.
این امر شامل عدم حضور در محل کار بدون هماهنگی و بدون دلیل موجه است. ترک کار، نوعی تخلف محسوب می شود و می تواند منجر به اقدامات تادیبی از سوی کارفرما مانند اخطار کتبی، برکناری و حتی پرداخت خسارت شود. در صورت ترک کار، کارمند ملزم به رعایت تشریفات قانونی برای ترک کار است.
نتیجه گیری
این سوال که ترک کار چیست یک پاسخ ثابت ندارد و یک پدیده چند وجهی است که ریشه در عوامل متنوعی دارد. سازمان ها باید به این عوامل توجه داشته و با بررسی و رفع آنها تا حد ممکن، به حفظ نیروی انسانی متعهد و ماهر خود کمک کنند.
قانون ترک کار در ایران به صورت مستقیم تعریف نشده است و تنها در قالب مفاهیمی همچون فسخ قرارداد کاری مطرح می شود. در این زمینه، قوانین کار و تامین اجتماعی حاکم است. شما می توانید در سایت لیست بیمه با مشاوران ما از بندهای قوانین کار مطلع شوید.